De eerste keren op toernooi gaan kan erg spannend zijn. Om te weten wat je moet doen (en laten), hebben we een gids met de meest belangrijke informatie opgesteld.
Voorbereiding
Een goede voorbereiding is erg belangrijk. Zorg ervoor dat je materiaal werkt en dat het is op het tornooi. Bij twijfel kun je uiteraard altijd een trainer aanspreken.
Appèl
Ondertussen heb je waarschijnlijk al gehoord van het appèl. Dit is het tijdstip waarop je je ten laatste moet aanbieden bij de organisatie van het tornooi. Te laat aankomen kan betekenen dat je niet meer mag meedoen.
Als je je hebt aangemeld, kun je je omkleden en opwarmen. Een goede opwarming is erg belangrijk. Meer ervaren clubgenoten zullen met plezier samen met je opwarmen. Uiteraard moet je daarna wat inschermen. Je bent nu klaar voor de poules.
Poules
De exacte organisatie verschilt van tornooi tot tornooi. Vaak wordt er echter gewerkt met een systeem van twee voorrrondes, met daarna directe uitschakeling. De voorrondes worden georganiseerd via een systeem van poules. Dit zeggen dat de schermers van eenzelfde categorie in groepen van typisch 6 tot 7 schermers worden verdeeld. Deze schermers moeten tegen elkaar schermen. De wedstrijden gaan, afhankelijk van je leeftijd, op 4 of 5 treffers. Maximaal wordt er 3 minuten geschermd (effectieve schermtijd, dus de momenten tussen allez en halte.
Na de voorrondes wordt een klassement opgesteld. Als er met een systeem van directe uitschakeling wordt gewerkt, dan moeten de hoogst geklasseerde schermers (bv. de eerste 32) tegen elkaar schermen. Hierbij moet de eerste schermer tegen de laatste schermen, de tweede tegen de voorlaatste, en zo verder. De wedstrijden gaat tot 15 treffers en duren maximum 9 minuten (3×3 minuten, met steeds 1 minuut pauze). De winnaars van deze wedstrijden schermen verder in de directe uitschakeling tot slechts 1 winnaar overblijft.
De organisatie zal de verschillende poules afroepen. Zodra je je naam hoort, ga je naar de piste waar de poule doorgaat. Aangekomen bij de piste, meld je je aan bij de scheidsrechter. Als je linkshandig bent, kun je dit best ook zeggen.
Wedstrijden
Zodra de scheidsrechter je naam afroept, stel je je op de piste op. In regel gaat de eerst afgeroepen schermer rechts van de scheidsrechter staan. Als een van beide schermers linkshandig is (en de andere rechtshandig), moet deze echter links gaan. Zorg ervoor dat de scheidsrechter op de hoogte is, als je van plaats moet veranderen.
Tijdens het gevecht worden treffer elektronisch geregistreerd. Op de foto zie je een voorbeeld van een apparaat dat door de scheidsrechter wordt gebruikt. Geldige treffers worden aangeduid met een gekleurde (rode of groene) lamp, ongeldige met een witte lamp. In het voorbeeld zal de groene lamp branden als de rechtse schermer een geldige treffer heeft gezet.
Aan de hand van de lampen en de acties de schermers hebben uitgevoerd zal de scheidsrechter een beslissing nemen. Deze beslissing wordt steeds kort uitgelegd, waarbij de uitleg wordt ondersteund door gebaren. Maak je geen zorgen als je deze gebaren in het begin niet altijd kunt volgen. Het belangrijkste op je eerste tornooi is dat je weet wie een punt heeft gemaakt. Dit duidt de scheidsrechter aan met een opgestoken hand (aan de kant van de schermer die het punt heeft gemaakt.
Score
De scheidsrechter noteert de uitslagen van de wedstrijden op het pouleblad. Als een poule gedaan is, moet je het pouleblad controleren en aftekenen. Het is dus belangrijk om een pouleblad te kunnen lezen. We zullen als voorbeeld een poule nemen met 4 schermers: D’Artagnan, Athos, Porthos en Aramis, allemaal van de club Musketiers.
De schermers hebben een poule op 5 treffers geschermd. Iedere schermer heeft een rij en een kolom, met hetzelfde nummer. In de rij van een schermer wordt genoteerd welke resultaten deze schermer heeft behaald. Dit doet de scheidsrechter door de kolom te gebruiken van de tegenstander. Hierbij wordt een overwinning genoteerd met V (victoire). In het voorbeeld heeft D’Artagnan zijn wedstrijden allemaal gewonnen en heeft Athos zijn wedstrijd tegen Porthos met 5-3 gewonnen. Een speciaal geval is de wedstrijd Van Aramis tegen Athos. Toen de drie minuten voorbij waren stond de score 4-3 voor Aramis. De scheidsrechter heeft dus een V genoteerd voor Aramis, maar heeft daarbij geschreven dat hij geen 5, maar 4 treffers heeft gezet.
De uitslag wordt in eerste instantie bepaald door het aantal gewonnen wedstrijden. In het voorbeeld is D’Artagnan dus eerste geworden in de poule. De anderen hebben alle drie 1 wedstrijd gewonnen. Hun volgorde wordt dus niet bepaald door het aantal wedstrijden dat ze gewonnen hebben, maar door hun ‘indice’ (I). Dit is het verschil tussen het aantal gezette (som van de eigen rij, TD) en het aantal gekregen treffers (som van de eigen kolom, TR). Athos heeft 12 treffers gezet en 12 treffers gekregen. Hierdoor heeft hij een indice van 0, waardoor hij tweede wordt, aangezien Porthos en Aramis allebei een indice van -2 hebben. Omdat zij allebei evenveel wedstrijden gewonnen en hun indice gelijk is, wordt gekeken naar het aantal treffers die zij gezet hebben. Omdat Porthos 12 treffers heeft en Aramis 11 wordt Porthos derde.
Sportiviteit
Schermen is een hoffelijk sport. Schermers moeten dus altijd sportief blijven. Dat betekent ook dat je voor en na iedere wedstrijd je tegenstander en de scheidsrechter groet en dat je na iedere wedstrijd je tegenstander een hand geeft (met je ongewapende hand).
Vergeet niet dat de scheidsrechter altijd gelijk heeft. Vaak denk je dat je een goede actie hebt uitgevoerd, maar deed je in werkelijkheid toch een verkeerde beweging. De scheidsrechter heeft een neutrale blik. Zijn oordeel is meestal dus wel correct. Er zijn trouwens maar enkele geldige redenen om protest aan te tekenen (bv. als je tegenstander een kaart krijgt, maar toch een treffer krijgt toegekend). Vergeet niet dat je een kaart kunt krijgen voor een onredelijk protest.
Ook het publiek moet rustig aan de kant blijven wachten. Iemand die de orde verstoort of de scheidsrechter hindert in zijn werk, kan gevraagd worden de zaal te verlaten.
En vooral …
Vergeet niet dat je schermt voor je plezier. Uiteraard doe je je best om je wedstrijden te winnen, maar verliezen hoort ook bij schermen. Als je je best hebt gedaan en je hebt geamuseerd, heb je een goed tornooi achter de rug.